પદ્મ પુરસ્કાર મેળવનાર આ ‘હીરો’ વિશે તમે પહેલાં ક્યારેય નહીં સાંભળ્યું હોય !

કેન્દ્ર સરકારે આજે પ્રતિષ્ઠિત પદ્મ પુરસ્કારોની જાહેરાત કરી જેમાં વિવિધ કેટેગરીમાં સારું કામ કરનારા લોકોના નામનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. વિજેતાઓની યાદીમાં કેટલાક નામ એવા છે જેઓ ગુમનામીના વાદળમાં છુપાયેલા હોવા છતાં, સિતારાઓની જેમ ચમકતા રહ્યા અને મહાન કામ કરતા રહ્યા. આવા લોકોએ કોઈ પણ સમસ્યાને તેમના કામમાં અડચણ ન બનવા દીધી.

ચાલો જાણીએ આવી જ કેટલીક અસાધારણ વ્યક્તિત્વો વિશે જેમના નામ તમે કદાચ પહેલાં ક્યારેય નહીં સાંભળ્યા હોય.

1. પાર્વતી બરુઆ

‘હાથીઓની રાણી’ તરીકે ઓળખાતી પાર્વતી બરુઆ પણ પદ્મ પુરસ્કારો માટે નામાંકિત થનારાઓમાં સામેલ છે. તેઓ ભારતની પ્રથમ મહિલા મહાવત છે. તેમણે પરંપરાગત રીતે પુરુષો દ્વારા પ્રભુત્વ ધરાવતા ક્ષેત્રમાં પોતાની આગવી છાપ ઊભી કરી. સરકારે તેમને સામાજિક કાર્ય (પ્રાણી કલ્યાણ) માટે આ એવોર્ડ આપવાની જાહેરાત કરી હતી. 14 વર્ષની ઉંમરથી આ કામમાં લાગેલા પાર્વતીએ ઘણા હાથીઓના જીવ બચાવ્યા છે. આટલું જ નહીં, તેમણે ત્રણ રાજ્યોની સરકારને જંગલી હાથીઓ સાથે વ્યવહાર કરવામાં અને પકડવામાં મદદ કરી છે.

2. જોગેશ્વર યાદવ

આદિવાસી કલ્યાણ કાર્યકર જોગેશ્વર યાદવ પણ આ યાદીમાં સામેલ છે જેમને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પદ્મ પુરસ્કાર માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. આર્થિક મુશ્કેલીઓ હોવા છતાં, જાગેશ્વર યાદવે આદિવાસી બહુમતીવાળા છત્તીસગઢમાં હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલ બિરહોર અને પહારી કોરવા લોકોના ઉત્થાન માટે પોતાનું જીવન સમર્પિત કર્યું. તેમણે જશપુરમાં એક આશ્રમ સ્થાપ્યો છે જ્યાં તેઓ આ સમુદાયના લોકોમાં નિરક્ષરતા દૂર કરવા અને આદિવાસીઓના આરોગ્ય સંભાળના ધોરણોને વધારવા માટે કામ કરે છે.

3. ચામી મુર્મુ

ઝારખંડના ચામી મુર્મુને ‘સેરાઈકેલાના સહયોગી’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સેરાઈકેલા ખારસાવાન જિલ્લામાં વનીકરણના પ્રયાસોનું નેતૃત્વ કરવા અને 30 લાખથી વધુ રોપા રોપવા બદલ તેમને પદ્મ પુરસ્કાર આપવામાં આવશે. ચામીએ સ્વ-સહાય જૂથો (SHG) સ્થાપીને અને રોજગાર પ્રદાન કરીને 40 ગામોમાં 30,000 થી વધુ મહિલાઓને સશક્ત બનાવી. 52 વર્ષીય મુર્મુએ એનિમિયા અને કુપોષણનો સામનો કરવા માટે કાર્યક્રમો પણ શરૂ કર્યા. તેઓ જંગલોમાં ગેરકાયદે કાપણી, લાકડા માફિયા અને નક્સલવાદી પ્રવૃત્તિઓ સામે પણ લડી રહ્યા છે.

4. ગુરવિંદર સિંહ

ટ્રકની ટક્કરથી ગુરવિંદર સિંહ લકવાગ્રસ્ત થઈ ગયા. તેમ છતાં તેઓ સારા કામમાં વ્યસ્ત રહ્યા. હરિયાણાના રહેવાસી ગુરવિંદર સિંહ બેઘર, નિરાધાર, મહિલાઓ અને અનાથના કલ્યાણ માટે કામ કરે છે. સિંઘે “દિવ્યાંગજન કી આશા” નામના 300 બાળકો માટેના બાળ સંભાળ સંસ્થાની સ્થાપના કરી અને 6,000 થી વધુ અકસ્માત પીડિતો અને સગર્ભા સ્ત્રીઓને મફત એમ્બ્યુલન્સ સેવાઓ પણ પૂરી પાડી.

5. દુખુ માઝી

દુખુ માઝીને “ગાછ દાદુ” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. બંગાળીમાં ગાછ એટલે વૃક્ષ. 78 વર્ષના દુખુ માઝીએ બંગાળના પુરુલિયામાં બંજર જમીન પર 5000 થી વધુ વડ, કેરી અને બ્લેકબેરીના વૃક્ષો વાવ્યા છે. તે દરરોજ સાયકલ પર મુસાફરી કરે છે અને ક્યાંક વૃક્ષો વાવે છે.

6. શાંતિ દેવી પાસવાન અને શિવાન પાસવાન

શાંતિ અને શિવાન પતિ-પત્ની છે. આ દંપતીએ ટેટૂ બનાવવાની કળાનો વિશ્વ સમક્ષ પરિચય કરાવ્યો. અમેરિકા, જાપાન, હોંગકોંગ સહિત અનેક દેશોમાં તેમના ચિત્રોની પ્રશંસા થઈ છે. આ કળાને બચાવવા માટે શાંતિએ હવે 20 હજાર મહિલાઓને ટ્રેનિંગ આપી છે. આર્થિક તંગીના કારણે બંનેએ તેને બનાવવાનું શરૂ કર્યું હતું.