SpaDeX docking mission: ઇતિહાસ રચવાની નજીક ISRO; બંને ઉપગ્રહો ‘હેન્ડશેક’ માટે 3 મીટર નજીક આવ્યા
ISRO: ભારત ખૂબ જ ટૂંક સમયમાં અવકાશમાં એક નવો રેકોર્ડ બનાવશે. ISRO ના SpaDeX ઉપગ્રહો એકબીજાની ખૂબ નજીક આવી ગયા છે. આ બંને ઉપગ્રહો શરૂઆતમાં 15 મીટરના અંતરે હતા અને પછી તેમને 3 મીટરની નજીક લાવવામાં આવ્યા. ડોકીંગ માટેની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. બંને ઉપગ્રહો SDX01 (ચેઝર) અને SDX02 (ટાર્ગેટ) ને સુરક્ષિત અંતરે પાછા લઈ જવામાં આવી રહ્યા છે. હવે ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યા પછી ડોકીંગ પ્રક્રિયા પૂર્ણ થશે. ગઈકાલે એટલે કે શનિવારે, સ્પેસ ડોકિંગ એક્સપેરિમેન્ટ (સ્પેડેક્સ) મિશનમાં સામેલ બે ઉપગ્રહો વચ્ચેનું અંતર 230 મીટર હતું.
સ્પેસ ડોકિંગ એક્સપેરિમેન્ટ મિશનનો ઉદ્દેશ્ય અવકાશમાં ડોકિંગ ટેકનોલોજીનું પ્રદર્શન કરવાનો છે. જે ભારતના ભવિષ્યના અવકાશ પ્રયાસો માટે મહત્વપૂર્ણ છે. આ મિશન સ્પેસ સ્ટેશન અને ચંદ્રયાન-૪ ની સફળતા નક્કી કરશે. આ મિશનમાં એક ઉપગ્રહ બીજા ઉપગ્રહને પકડીને ડોકીંગ કરશે. આનાથી ભ્રમણકક્ષામાં સર્વિસિંગ અને રિફ્યુઅલિંગ પણ શક્ય બનશે. ઇસરો એ 30 ડિસેમ્બરે આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટાથી PSLV-C60 રોકેટની મદદથી આ મિશન સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યું.
SpaDeX Docking Update:
A trial attempt to reach up to 15 m and further to 3 m is done.
Moving back spacecrafts to safe distance
The docking process will be done after analysing data further.
Stay tuned for updates.#SpaDeX #ISRO
— ISRO (@isro) January 12, 2025
ઇસરો હવે ડોકીંગ માટે ભારતીય ગ્રાઉન્ડ સ્ટેશનો તરફથી સિગ્નલોની રાહ જોઈ રહ્યું છે. પહેલા તેની તારીખ 7 જાન્યુઆરી હતી. પરંતુ ટેકનિકલ સમસ્યાને કારણે તેને 9 જાન્યુઆરી સુધી મુલતવી રાખવામાં આવ્યું. શ્રીહરિકોટાના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી લોન્ચ કરાયેલા આ મિશનમાં બે નાના ઉપગ્રહોનો સમાવેશ થાય છે. આ દરેકનું વજન આશરે 220 કિલો છે.
ભવિષ્યના અવકાશ કાર્યક્રમો આ મિશન પર આધાર રાખે છે
જ્યારે ચેઝર અને લક્ષ્ય વચ્ચેનું અંતર 3 મીટર હોય. ત્યારબાદ ડોકીંગ એટલે કે બે અવકાશયાનને જોડવાની પ્રક્રિયા શરૂ થશે. ચેઝર અને ટાર્ગેટ કનેક્ટ થયા પછી, વિદ્યુત શક્તિ ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયા પૃથ્વી પરથી જ નિયંત્રિત કરવામાં આવશે. આ મિશન ઇસરો માટે એક વિશાળ પ્રયોગ છે. કારણ કે ભવિષ્યનો અવકાશ કાર્યક્રમ આ મિશન પર નિર્ભર છે.
SpaDeX Docking Update:
SpaDeX satellites holding position at 15m, capturing stunning photos and videos of each other! 🛰️🛰️
#SPADEX #ISRO pic.twitter.com/RICiEVP6qB
— ISRO (@isro) January 12, 2025
ચંદ્રયાન-૪ માટે આ મિશન કેમ મહત્વનું છે?
આ મિશનને સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરીને, ઇસરોએ અવકાશની દુનિયામાં ઇતિહાસ રચ્યો છે. આ મિશન ભારતીય અવકાશ મથકની સ્થાપના અને ચંદ્રયાન-4 ની સફળતા માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થશે. આ સાથે ભારત સ્પેસ ડોકિંગ ટેકનોલોજી ધરાવતો વિશ્વનો ચોથો દેશ બની ગયો છે. ચંદ્રયાન-૪ મિશનની સફળતા સ્પેડેક્સની સફળતા પર નિર્ભર છે.
આ પણ વાંચો: દિલ્હી-NCRમાં વરસાદ બાદ બદલાયું વાતાવરણ, પડી હાડ થીજવતી ઠંડી
આ ડોકિંગ-અનડોકિંગ ટેકનિકનો ઉપયોગ ચંદ્રયાન-4 મિશનમાં કરવામાં આવશે. આ મિશનની ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ નાસાની જેમ આપણા પોતાના સ્પેસ સ્ટેશન બનાવવા માટે કરવામાં આવશે. આ ટેકનોલોજી ઉપગ્રહ સેવા આંતરગ્રહીય મિશન અને ચંદ્ર પર માનવ મોકલવા માટે પણ જરૂરી છે.
