Year Ender 2024: આ વર્ષે ટાટાથી માંડીને રામોજી રાવ સુધી અનેક દિગ્ગજ ઉદ્યોગપતિઓએ કહ્યું અલવિદા…

Bye Bye 2024: વર્ષ 2024 બિઝનેસની દૃષ્ટિએ સારું રહ્યું, પરંતુ આ સમયગાળામાં આપણે બિઝનેસ જગતના કેટલાક અમૂલ્ય રત્નો ગુમાવી દીધા છે. આ વર્ષે આવી જ કેટલીક મહાન હસ્તીઓએ દુનિયાને અલવિદા કહ્યુ છે કે, જેમની ગેરહાજરીના સમાચાર સાંભળીને સામાન્ય માણસની આંખોમાં પણ આંસુ આવી ગયા હતા.

રતન ટાટા
બધાના પ્રિય એવા રતન ટાટાએ ઓક્ટોબર 2024માં આ દુનિયાને અલવિદા કહ્યુ હતું. તેમના નિધનના સમાચારથી સમગ્ર દેશની આંખોમાં આંસુ આવી ગયા હતા. જ્યારે રતન ટાટાએ ‘ટાટા ગ્રુપ’ દ્વારા દેશના વિકાસમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી, ત્યારે તેમણે તેમના સામાજિક કાર્યો દ્વારા સમાજ સાથે પણ એક સંબંધ જાળવી રાખ્યો હતો. રતન ટાટાએ ‘ટાટા ગ્રુપ’નો હવાલો સંભાળ્યો ત્યારે તેનું વાર્ષિક ટર્નઓવર $4 બિલિયન હતું. જ્યારે તેઓ 2012માં કંપનીમાંથી નિવૃત્ત થયા ત્યારે તેમણે કંપનીને લગભગ $100 બિલિયનના માઈલસ્ટોન સુધી પહોંચાડી દીધી હતી. આજે આ આંકડો 400 અબજ ડોલરને વટાવી ગયો છે. રતન ટાટાના કાર્યકાળ દરમિયાન જૂથે ઘણી મોટી સિદ્ધિઓ હાંસલ કરી હતી. ટાટા સ્ટીલે 2027માં બ્રિટિશ કંપની કોરસને હસ્તગત કરી હતી, તેને વિશ્વના સૌથી મોટા સ્ટીલ ઉત્પાદકોમાં સ્થાન અપાવ્યું હતું. 2008માં જગુઆર અને લેન્ડ રોવરના હસ્તાંતરણે ટાટા મોટર્સને ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રમાં એક મુખ્ય ખેલાડી તરીકે સ્થાપિત કર્યું હતું. રતન ટાટાના કાર્યકાળમાં ટાટા નેનો પણ આવી હતી.

નારાયણન વાઘુલ
બેંકિંગ ક્ષેત્રના દિગ્ગજ નામ નારાયણન વાઘુલે આ વર્ષે મે મહિનામાં દુનિયાને અલવિદા કહ્યુ હતું. ICICI ગ્રુપની સ્થાપના કરનારા વાઘુલને તેમના યોગદાન માટે પદ્મ ભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. ICICI સિક્યોરિટીઝ, રેટિંગ કંપની CRISIL લિમિટેડ અને વેન્ચર ફંડ ICICI વેન્ચર્સની સ્થાપનામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવનારા વાઘુલે ભારતીય સ્ટેટ બેંકમાં ઓફિસર તરીકે કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. ત્યારપછી તે નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ બેંક મેનેજમેન્ટ સાથે જોડાયા હતા. અહીં તેઓ અધ્યાપન પદ પરથી દિગ્દર્શકના પદ પર પહોંચ્યા હતા. 1981માં તેઓ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના સીએમડી તરીકે નિયુક્ત થયા. તેઓ સરકારી બેંકના સીએમડી બનનાર સૌથી યુવા વ્યક્તિ હતા.

રામોજી રાવ
ટોલીવુડ ઉદ્યોગને વૈશ્વિક નકશા પર લાવનારા મીડિયા ટાયકૂન ચેરુકુરી રામોજી રાવનું આ વર્ષે મે મહિનામાં નિધન થયુ હતું. એક સામાન્ય પરિવારમાં જન્મેલા રામોજી રાવે અસાધારણ સિદ્ધિઓ હાંસલ કરી હતી અને સમગ્ર વિશ્વમાં પોતાની ઓળખ બનાવી હતી. બાહુબલી, RRR અને અન્ય બ્લોકબસ્ટર મૂવીઝ, જેને માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં પસંદ કરવામાં આવી હતી, તેનું શૂટિંગ રામોજી ફિલ્મ સિટીમાં થયું હતું. રામોજી રાવ દ્વારા સ્થાપિત વિશ્વના સૌથી મોટા ફિલ્મ સ્ટુડિયોમાં તેનો સમાવેશ થાય છે. વર્લ્ડ ક્લાસ શૂટિંગ ફેસિલિટી ધરાવતા હોવા ઉપરાંત તેઓ એક અનુભવી બિઝનેસમેન પણ હતા. જેમણે મીડિયા, હોસ્પિટાલિટી, NBFC અને ફૂડ અને રિટેલ સેક્ટરમાં ઘણું કામ કર્યું હતું. તેઓ ઈનાડુ ગ્રુપ ઓફ કંપનીઝના ચેરમેન હતા. પદ્મ વિભૂષણ પુરસ્કાર વિજેતા રામોજી રાવને આંધ્ર પ્રદેશ સરકાર દ્વારા રાજ્ય સન્માન સાથે અંતિમ વિદાય આપવામાં આવી હતી.

બિબેક દેબરોય
જાણીતા અર્થશાસ્ત્રી, લેખક અને વડાપ્રધાન મોદીના મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર બિબેક દેબરોયે આ વર્ષે નવેમ્બરમાં દુનિયાને અલવિદા કહ્યુ હતું. 69 વર્ષીય બિબેક દેબરોયને મોદી સરકારમાં પદ્મશ્રીથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. દેબરોય પીએમ મોદીની આર્થિક સલાહકાર પરિષદના અધ્યક્ષ હતા. સપ્ટેમ્બરમાં તેમણે પૂણેની ગોખલે ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પોલિટિક્સ એન્ડ ઇકોનોમિક્સ (GIPE)ના વાઇસ ચાન્સેલર તરીકે રાજીનામું આપ્યું અને પીએમના આર્થિક સલાહકારની ભૂમિકા સંભાળી હતી. તેઓ નીતિ આયોગની રચનાથી જૂન 2019 સુધી તેના પૂર્ણ-સમયના સભ્ય પણ હતા. 2016માં ડેબરોયે સમિતિનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. જેણે રેલવે બજેટને કેન્દ્રીય બજેટ સાથે મર્જ કરવાની ભલામણ કરી હતી, જે ફેરફાર 2017-18માં અમલમાં આવ્યો હતો.

શશિ રૂઈયા
એસ્સાર ગ્રુપના સહ-સ્થાપક શશિ રુઈયાનું આ વર્ષે નવેમ્બરમાં અવસાન થયું હતું. રુઈયા ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયન ચેમ્બર્સ ઓફ કોમર્સ એન્ડ ઈન્ડસ્ટ્રી (FICCI) સાથે સંકળાયેલા હતા. આ ઉપરાંત તેઓ ઈન્ડો યુએસ જોઈન્ટ બિઝનેસ કાઉન્સિલના અધ્યક્ષ પણ હતા, તેમણે 1965માં તેમના પિતા નંદ કિશોર રુઈયાના માર્ગદર્શન હેઠળ તેમની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. તેમણે તેમના ભાઈ રવિ રુઈયા સાથે મળીને 1969માં એસ્સાર ગ્રુપની સ્થાપના કરી હતી. શરૂઆતના વર્ષોમાં એસ્સારે બાંધકામ અને ઈજનેરી પ્રોજેક્ટ્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું અને અનેક પુલ, ડેમ અને પાવર પ્લાન્ટ બનાવ્યા હતા. ત્યારપછી આ જૂથે તેલ અને ગેસ, ઊર્જા અને અન્ય ક્ષેત્રોમાં પણ મજબૂત હાજરી સ્થાપિત કરી હતી.

અમિયા કુમાર બાગચી
એમેરિટસ પ્રોફેસર, આર્થિક ઇતિહાસકાર અને ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ડેવલપમેન્ટ સ્ટડીઝ કોલકાતાના (IDSK) સ્થાપક-નિર્દેશક અમિયા કુમાર બાગચીનું ડિસેમ્બરમાં 88 વર્ષની વયે અવસાન થયુ હતું. 2005માં તેમને પદ્મશ્રી-ભારતનો ચોથો સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. બાગચીએ તેમના માસ્ટર્સ પછી તરત જ પ્રેસિડેન્સી કોલેજમાં શિક્ષક તરીકે તેમની કારકિર્દી શરૂ કરી હતી. 1963માં તેમને ટ્રિનિટી કોલેજ, કેમ્બ્રિજમાંથી પીએચડીની પદવી એનાયત કરવામાં આવી હતી. પ્રોફેસર તાપસ મજુમદારની સાથે તેમણે સેન્ટર ફોર ઇકોનોમિક સ્ટડીઝ શરૂ કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી, જેણે ઘણા પ્રતિભાશાળી અર્થશાસ્ત્રીઓનું નિર્માણ કર્યું હતું. અમિયા કુમાર બાગચી 1974માં સેન્ટર ફોર સોશિયલ સાયન્સ સ્ટડીઝ, કલકત્તામાં જોડાયા હતા અને પછીથી આરબીઆઈના પ્રોફેસર અને ડિરેક્ટર બન્યા હતા.