ભગવાન રામની જળ સમાધિ બાદ ક્યા ગયા હનુમાન? શું થયું તેમનું?
કયાં ગયા હનુમાન: ભગવાન રામ સાથે હનુમાનજીનો સંબંધ એવો હતો કે ન તો તેઓ ભગવાન રામથી એક ક્ષણ પણ દૂર રહી શક્યા અને ન તો તેમના પર કોઈ મુશ્કેલી આવવા દીધી. તેથી, એ જાણવું ખૂબ જ ઉત્સુક છે કે જ્યારે ભગવાન રામે સમાધિ લીધી, તે સમયે હનુમાનજી શું કરી રહ્યા હતા અને તે પછી તેઓ તેમના ભગવાન રામ વિના ક્યાં ગયા?
ભગવાન રામ ભલે વિષ્ણુના અવતાર હતા, પરંતુ તેમણે માનવ દેહ ધારણ કરવાને કારણે એક દિવસ તેમને સામાન્ય મનુષ્યની જેમ નશ્વર દેહ છોડવો પડ્યો. જ્યારે તેમના જીવનનો અંતિમ સમય આવ્યો ત્યારે તેમના તમામ પ્રિયજનોએ તેમની સાથે તેમના શરીરને છોડી દેવાનું નક્કી કર્યું પરંતુ સમસ્યા હનુમાનજીની હતી કારણ કે ભગવાન રામ ઈચ્છતા હતા કે હનુમાનજી આ પૃથ્વી પર રહે. પરંતુ શ્રી રામને લાગ્યું કે તેઓ આ નશ્વર દેહને હનુમાનજીની આસપાસ સરળતાથી છોડી શકશે નહીં, તેથી તેમણે હનુમાનજીને બીજા કોઈ કામમાં સામેલ કરવાનું વિચાર્યું. શ્રી રામે તેમનાથી દૂર રહેવા માટે વીંટી ખોવાઇ જવાનું બહાનું બનાવ્યું.
ભગવાન રામે સમાધિ લીધી ત્યારે હનુમાન ક્યાં હતા?
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, જે દિવસે ભગવાન રામ તેમના પ્રિયજનો સાથે સરયુ નદીમાં જલ-સમાધિ લેવાના હતા, ત્યારે તેમણે મહેલના ફ્લોરમાં એક તિરાડમાં તેમની વીંટી મૂકી દીધી હતી. તેમણે હનુમાનજીને તે વીંટી ઉતારવા કહ્યું. વીંટી કાઢવા માટે, હનુમાનજીએ નાનો આકાર લીધો અને તિરાડમાં પ્રવેશ કર્યો, પરંતુ તે તિરાડ નાની તિરાડ ન હતી પરંતુ તે નાગલોક તરફ જતી એક સુરંગ બની હતી. હનુમાનજી પણ તિરાડમાંથી નાગલોક પહોંચ્યા. ત્યાં પહોંચીને તે સાપના રાજા વાસુકીને મળ્યા અને તેમને તેમના આવવાનું કારણ જણાવ્યું.
હનુમાનજી ફરી ક્યારેય અયોધ્યા પાછા ફર્યા નહિ
વાસુકી તેમને નાગલોકના હૃદયમાં લઈ ગયા. વીંટીઓનો ઢગલો બતાવીને તેમાં વીંટી શોધવાનું કહેવામાં આવ્યું પરંતુ વીંટીનો ઢગલો જોઈને હનુમાનજી નારાજ થઈ ગયા. તેમને જોઈને આશ્ચર્ય થયું કે ત્યાં રાખવામાં આવેલી દરેક વીંટી પર શ્રી રામ લખેલું હતું. આ જોઈને હનુમાનજી સમજી ગયા કે ભગવાન રામે તેમને જાણી જોઈને અહીં મોકલ્યા છે. હનુમાનજીને દુઃખી જોઈને વાસુકીએ તેમને સમજાવ્યું કે ભગવાન રામને એક દિવસ પૃથ્વી છોડી દેવી પડશે. જ્યારે હનુમાનજીને ખબર પડી કે તેમના ભગવાન આ દુનિયા છોડીને ચાલ્યા જશે, ત્યારે તેમણે ફરીથી અયોધ્યા ન આવવાનો નિર્ણય કર્યો. તેમણે વિચાર્યું કે હવે જ્યારે હું અયોધ્યા પાછો આવીશ ત્યારે મારા ભગવાન રામ ત્યાં નહીં હોય તો હું ત્યાં શું કરીશ. હનુમાનજી ફરી ક્યારેય અયોધ્યા પાછા ફર્યા નહિ. પરંતુ હવે સવાલ એ થાય છે કે તે પછી હનુમાન ક્યાં ગયા?
ભગવાન રામે સમાધિ લીધા પછી હનુમાનજી ક્યાં ગયા?
પૌરાણિક તથ્યો અનુસાર, શ્રી રામ તેમના નિવાસસ્થાન તરફ પ્રયાણ કર્યા પછી, હનુમાનજી અને અન્ય વાંદરાઓ માયાસુર દ્વારા નિર્મિત દ્વિવિધ નામના વિમાનમાં સવાર થઈને કિમપુરુષ નામની દુનિયામાં ગયા. શાસ્ત્રોમાં કિમપુરુષ એ સ્વર્ગ સમાન છે જ્યાં કિન્નર, વાનર, યક્ષ, યજ્ઞભુજ વગેરે લોકો રહે છે. હનુમાનજી યોધ્યા, ઈશ્વર, અર્ષ્ટિશેન, પ્રહર્તુ વગેરે વાનરોની સાથે ભગવાન રામની ભક્તિ, કીર્તન અને ઉપાસનામાં મગ્ન રહે છે. ઘણા ધાર્મિક ગ્રંથોમાં પણ હનુમાનજીની હાજરીનો ખુલાસો જોવા મળે છે.
શ્રીમદ ભાગવત અનુસાર,
‘आर्ष्टिषेणेन सह गन्धर्वैरनुगीयमानां परमकल्याणीं भर्तृभगवत्कथां समुपशृणोति स्वयं चेदं गायति’॥
એટલે કે, ત્યાં ગાંધર્વોના જૂથો હંમેશા રામચંદ્રના ગુણગાન ગાય છે. કિમપુરુષ લોકના વડા હનુમાનજી અને અર્શત્રિશેન હંમેશા તે સ્તુતિ ગીતો સાંભળે છે.
બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણ અનુસાર,
‘किम्पौरुषाणाम् वायुपुत्रोऽहं ध्रुवे ध्रुवः मुनिः’॥
એટલે કે કિમપુરુષ લોકના રહેવાસીઓમાં તમે મને વાયુપુત્ર હનુમાન માનો અને ધ્રુવ લોકમાં તમે મને ધ્રુવ ઋષિ માનો.
કિમપુરુષ ક્યાં છે?
પ્રાચીન સમયમાં, કિમપુરુષ પણ જંબુદ્વીપના નવ વિભાગોમાંથી એક હતા. કિમપુરુષ નેપાળ અને તિબેટ વચ્ચે ક્યાંક આવેલું કહેવાય છે. જો કે, પુરાણો અનુસાર, કિમપુરુષ એ હિમાલય પર્વતમાળાના ઉત્તરીય ભાગનું નામ છે. અહીં કિન્નર નામની માનવ જાતિ રહેતી હતી. અહીં એક પર્વત છે જેનું નામ ગંધમાદન છે. શ્રીમદ ભાગવતમાં વર્ણન છે કે કળિયુગમાં હનુમાનજી ગંધમાદન પર્વત પર નિવાસ કરે છે.
(નોંધ: ઉપર જણાવેલી કોઈપણ માહિતીની NEWS CAPITAL GUJARATI પુષ્ટિ કરતું નથી.)
