આ સલમાન નહીં ‘ભગવાન’ છે, બોન મેરો દાન કરનાર પ્રથમ ભારતીય, બાળકીનો બચાવ્યો જીવ

મુંબઈ: બોલિવૂડના જાણીતા અભિનેતા સલમાન ખાન હંમેશા પોતાની ઉદારતાના કારણે ચર્ચામાં રહે છે. વર્ષ 2010માં સલમાન ખાને બોન મેરો દાન કરીને એક નાની બાળકીનો જીવ બચાવ્યો હતો. તે સમયે તેણે મેરો ડોનર રજિસ્ટ્રી ઈન્ડિયા (MDRI)માં પોતાનું નામ નોંધાવ્યું હતું. સલમાને પોતે કહ્યું હતું કે તેણે એક છોકરી વિશે વાંચ્યું હતું જેને બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટની જરૂર હતી.

આ માટે તેણે તેની આખી ફૂટબોલ ટીમને બોન મેરો ડોનેટ કરવા કહ્યું હતું, પરંતુ છેલ્લી ઘડીએ બધાએ ના પાડી દીધી. માત્ર સલમાન અને તેના ભાઈ અરબાઝ ખાન જ બચ્યા હતા, જેમણે બોન મેરોનું દાન કર્યું હતું. સલમાને કહ્યું હતું કે ભારતમાં બહુ ઓછા લોકો બોન મેરો ડોનેટ કરે છે. તેમણે લોકોને હાડકાનું દાન કરવા અને કોઈનો જીવ બચાવવા અપીલ કરી હતી.

બોન મેરો ડોનેશનની સમસ્યાઓ વિશે વાત કરતા સલમાને કહ્યું હતું કે હાલમાં અમારી પાસે માત્ર 5000 ડોનર છે. તે માત્ર જાગૃતિનો અભાવ નથી, પરંતુ આપણું વલણ પણ એક સમસ્યા છે. જેની અસર દર્દીઓના જીવન પર પડે છે. બોન મેરોનું દાન કરીને તમે જીવન બચાવી શકો છો. તે રક્ત પરીક્ષણ જેટલું સરળ છે અને વધુ સમય લેતો નથી. હું જાણું છું કે કેટલાક લોકો રક્ત પરીક્ષણથી ડરતા હોય છે, પરંતુ હવે થોડા બહાદુર બનવાનો અને મોટો ફેરફાર કરવાનો સમય છે.

બોન મેરો શું છે?
બોન મેરો અથવા અસ્થિ પલ્પ એ હાડકાંની અંદર એક નરમ, સ્પંજી પદાર્થ છે. તે શરીર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તે અહીં જ રક્ત કોશિકાઓ રચાય છે. બોન મેરો શરીર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો અસ્થિ મજ્જાને નુકસાન થાય છે. તો વ્યક્તિ બચી શકતી નથી.

મનુષ્યો માટે બોન મેરો શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
ક્લેવલેન્ડ ક્લિનિક (રેફ) મુજબ બોન મેરો શરીરને સ્વસ્થ રાખવા અને તેની સારી કામગીરી માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તે લાલ રક્ત કોશિકાઓ (RBC) બનાવવાનું કામ કરે છે. જે શરીરમાં ઓક્સિજન પહોંચાડે છે. તે શ્વેત રક્તકણો (WBC) પણ બનાવે છે. જે શરીરનું રક્ષણ કરે છે. તે પ્લેટલેટ્સ બનાવવા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. જે લોહીના ગંઠાઈ જવા માટે મદદ કરે છે.

આ પણ વાંચો: ઓલિમ્પિક 2024ના ચોથા દિવસે પણ ભારત જીતી શકે છે મેડલ, જાણો સંપૂર્ણ શેડ્યૂલ

બોન મેરોની ઉણપને કારણે શું થાય છે?
બોન મેરોની ઉણપ ઘણી ગંભીર આરોગ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. કારણ કે બોન મેરો શરીરમાં રક્ત કોશિકાઓ ઉત્પન્ન કરે છે, તેની ઉણપ શરીરમાં રક્ત કોશિકાઓની સંખ્યા ઘટાડે છે.

બોન મેરોની ઉણપને કારણે થતા લક્ષણો

• થાક અને નબળાઈઃ રક્તકણોની અછતને કારણે શરીરના અંગોને પૂરતો ઓક્સિજન મળતો નથી, જેના કારણે થાક અને નબળાઈ અનુભવાય છે.
• ત્વચા પીળી પડવીઃ લોહીમાં હિમોગ્લોબીનની ઉણપને કારણે ત્વચા પીળી પડી જાય છે.
• શ્વાસ લેવામાં તકલીફઃ જ્યારે શરીરના અંગોને પૂરતો ઓક્સિજન મળતો નથી ત્યારે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે.
• વારંવાર ચેપઃ શ્વેત રક્તકણો શરીરને ચેપથી બચાવે છે. તેમની ઉણપ પુનરાવર્તિત ચેપનું જોખમ વધારે છે.
• રક્તસ્ત્રાવ: પ્લેટલેટ્સ લોહીના ગંઠાઈ જવા માટે મદદ કરે છે. તેમની ઉણપને લીધે, નાની ઇજાઓમાંથી પણ વધુ પડતું રક્તસ્ત્રાવ થાય છે.
• તાવ: વારંવાર ચેપને કારણે તાવ આવી શકે છે.

બોન મેરોના અભાવને કારણે

• કેન્સર: અસ્થિ મજ્જાનું કેન્સર (લ્યુકેમિયા) સૌથી સામાન્ય કારણ છે.
• એપ્લાસ્ટીક એનિમિયા: આમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ બોન મેરોને નષ્ટ કરે છે.
• માયલોફિબ્રોસિસ: આમાં બોન મેરોમાં તંતુમય પેશીઓ વધે છે.
• વિટામિન્સ અને મિનરલ્સની ઉણપ: કેટલાક વિટામિન્સ અને મિનરલ્સની ઉણપ પણ અસ્થિ મજ્જાને અસર કરી શકે છે.
• કેટલીક દવાઓની આડઅસર: કેટલીક દવાઓ બોન મેરોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

બોન મેરોની ઉણપની સારવાર અને બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટ
બોન મેરોની ઉણપની સારવાર તેના કારણ પર આધારિત છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં દવાઓ દ્વારા સારવાર કરી શકાય છે, જ્યારે અન્યમાં બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટની જરૂર પડી શકે છે. જો એક વ્યક્તિના બોન મેરોમાં સમસ્યા હોય તો બીજી વ્યક્તિના બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરી શકાય છે. બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટમાં, બોન મેરો તંદુરસ્ત વ્યક્તિ પાસેથી લેવામાં આવે છે અને દર્દીના શરીરમાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે. તેનાથી તે વ્યક્તિનો જીવ બચી શકે છે. જો તમને અસ્થિ મજ્જાની ઉણપના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય. તો તરત જ તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.