Narendra Modi પહેલીવાર બનાવશે ગઠબંધનની સરકાર

નવી દિલ્હીઃ લગભગ અઢી દાયકાથી બહુમતી સરકારનું નેતૃત્વ કરી રહેલા નરેન્દ્ર મોદી પીએમ તરીકેની તેમની ત્રીજી ટર્મમાં પ્રથમ વખત ગઠબંધન સરકારનું નેતૃત્વ કરશે. વધુ સારું પ્રદર્શન કરનારા ટીડીપીના વડા ચંદ્રાબાબુ નાયડુ અને જેડીયુના વડા અને બિહારના મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમારનો નવી સરકારમાં મજબૂત પ્રભાવ હશે. આ સમયગાળા દરમિયાન તેમણે લોકસભામાં પ્રતિનિધિત્વ ધરાવતા 12 સાથી પક્ષો સાથે પણ સંકલન જાળવી રાખવું પડશે.

ઉલ્લેખનીય છે કે, 2001માં અચાનક ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવેલા નરેન્દ્ર મોદીએ રાજ્યમાં ત્રણ વખત બહુમતી સરકારનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. ત્યારપછી જ્યારે તેઓ રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં પ્રવેશ્યા ત્યારે તેમણે બેવાર કેન્દ્રમાં બહુમતી સરકારનો હવાલો સંભાળ્યો હતો. 23 વર્ષમાં પહેલીવાર એવું બનશે કે નરેન્દ્ર મોદી ગઠબંધન સરકારનું નેતૃત્વ કરશે. કારણ કે, ભાજપ બહુમતી ગુમાવી ચૂક્યું છે.

લોકસભામાં 12 સાથી પક્ષોનું પ્રતિનિધિત્વ
આ ચૂંટણીમાં ભાજપે 240 બેઠક મેળવી છે,જે બહુમતીથી 22 ઓછી છે. બીજી તરફ, ટીડીપીના 16 અને જેડીયુના 12 સાંસદો જીત્યા છે. આ બંને પક્ષોની સંયુક્ત બેઠકોની સંખ્યા 28 છે. શિવસેના શિંદે જૂથ પાસે સાત બેઠકો છે. આ ઉપરાંત LJP (R) પાસે પાંચ, JNP, RLD બે-બે બેઠકો, NCP, અપના દળ, AGP, HAM, AJSU અને AGP પાસે એક-એક બેઠક છે. સ્વાભાવિક છે કે, ગઠબંધનમાં નાયડુ અને નીતિશનો મજબૂત પ્રભાવ હશે. આ સિવાય બાકીના દસ પક્ષોને સરળ રાખવાનો પડકાર રહેશે. સ્થિરતા માટે કોઈ ખતરો નથી.

ગઠબંધન સરકાર હોવા છતાં નવી સરકારની સ્થિરતા અનેક કારણોસર જોખમમાં મૂકાશે નહીં. નીતિશ બિહારમાં ભાજપની તાકાતથી વાકેફ છે, જ્યારે સીએમ નાયડુને કેન્દ્રના સમર્થનની જરૂર પડશે. તેમના અલગ થવા છતાં મોદી સરકારને બહુમતી ગુમાવવાનો ડર રહેશે નહીં. હા, નીતિશ રાજ્ય માટે વિશેષ પેકેજ અને વહેલી ચૂંટણી માટે દબાણ બનાવી શકે છે. આ સિવાય બિહારમાં હવે નીતિશનો ચહેરો જાળવી રાખવો એ ભાજપ માટે મજબૂરી છે.

મોટા એજન્ડા પર શંકા
ભાજપની યોજના જંગી બહુમતી સાથે સરકાર બનાવવાની અને સમગ્ર દેશમાં UCC લાગુ કરવાની અને એકસાથે તમામ પ્રકારની ચૂંટણીઓ યોજવાની હતી. જો કે, ગઠબંધન સરકાર હોવાથી ભાજપ આ મહત્વપૂર્ણ એજન્ડાઓ પર કેવી રીતે આગળ વધે છે તે જોવું રસપ્રદ રહેશે. ઉલ્લેખનીય છે કે, અગાઉ ગઠબંધન સરકારની મજબૂરીઓને કારણે વાજપેયી સરકારે કલમ 370, રામ મંદિર અને UCCને પોતાના એજન્ડામાંથી હટાવી દીધા હતા.

મંત્રીમંડળમાં સહકર્મીઓની ભાગીદારી વધશે
જૂની સરકારની સરખામણીએ નવી સરકારમાં સાથી પક્ષોનું પ્રતિનિધિત્વ વધવાનું નિશ્ચિત છે. અગાઉની સરકારમાં મૂળ શિવસેના અને અકાલી દળને છોડવાને કારણે સરકારમાં માત્ર ત્રણ સાથી પક્ષો (આરપીઆઈ, અપના દળ અને એલજેપી-પારસ)નું પ્રતિનિધિત્વ બચ્યું હતું. આ વખતે ભાજપ લઘુમતીમાં હોવાથી વધુ સાથી પક્ષોને તક મળવાની ખાતરી છે. આ સિવાય આ વખતે કેબિનેટમાં વિભાગીય વહેંચણીને લઈને પણ સંતુલનની સ્થિતિ જોવા મળી શકે છે.