મંકીપોક્સથી દુનિયાભરમાં હાહાકાર… ભારત એલર્ટ, કેન્દ્ર સરકારે એરપોર્ટ પર વધારી દેખરેખ

Monkeypox: વિશ્વમાં ફરી એકવાર મહામારીનો ખતરો તોળાઈ રહ્યો છે. વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાએ મંકીપોક્સને વૈશ્વિક કટોકટી જાહેર કરી છે. કોંગો અને આફ્રિકાના અન્ય ભાગોમાં આ રોગ ફેલાયા બાદ આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આ સાથે એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે વાયરસના ફેલાવાને રોકવા માટે તાત્કાલિક પગલાં લેવામાં આવે. મંકીપોક્સના નવા સ્વરૂપનો પ્રથમ કેસ પણ સ્વીડનના પ્રવાસીમાંથી મળી આવ્યો છે. અત્યાર સુધી આવો કિસ્સો માત્ર આફ્રિકામાં જ જોવા મળતો હતો. અન્ય યુરોપિયન દેશોમાં પણ મંકીપોક્સના કેસોમાં વધારો થવાની ધારણા છે. આ દરમિયાન ભારતમાં પણ સાવચેતી રાખવામાં આવી રહી છે. કેન્દ્ર સરકારે તમામ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ પર દેખરેખ વધારી દીધી છે. રાજ્યો માટે પણ સૂચનાઓ જારી કરવામાં આવી છે. પીએમ મોદીના પ્રિન્સિપલ સેક્રેટરીએ પણ આ અંગે એક મહત્વપૂર્ણ બેઠક કરી છે.

કેન્દ્રને સતર્ક રહેવા જણાવ્યું હતું
કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે બાંગ્લાદેશ અને પાકિસ્તાનની સરહદો નજીક સ્થિત તમામ એરપોર્ટ તેમજ લેન્ડ પોર્ટના અધિકારીઓને ‘મંકીપોક્સ’ના કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસીઓ પ્રત્યે સતર્ક રહેવા જણાવ્યું છે. મંત્રાલયે રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં ત્રણ કેન્દ્રીય સંચાલિત હોસ્પિટલો (રામ મનોહર લોહિયા હોસ્પિટલ, સફદરજંગ હોસ્પિટલ અને લેડી હાર્ડિન્જ હોસ્પિટલ) ને મંકીપોક્સથી પીડિત કોઈપણ દર્દીના આઇસોલેશન, મેનેજમેન્ટ અને સારવાર માટે નોડલ કેન્દ્રો તરીકે ઓળખી છે. સૂત્રોએ જણાવ્યું કે તમામ રાજ્ય સરકારોને આવી ઓળખાયેલી હોસ્પિટલોની ઓળખ કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના મુખ્ય સચિવ પીકે મિશ્રાએ રવિવારે એક ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી હતી. આમાં ઝડપી ઓળખ માટે વધતી દેખરેખ વચ્ચે મંકીપોક્સ અંગે દેશની તૈયારીઓની સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી.

દેશમાં અત્યારે કોઈ કેસ નથી
પીએમ મોદીના પ્રિન્સિપલ સેક્રેટરીની મીટિંગમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે અત્યાર સુધી દેશમાં એમપોક્સનો એક પણ કેસ સામે આવ્યો નથી. ડો. મિશ્રાએ નિર્દેશ આપ્યો કે દેખરેખ વધારવી જોઈએ અને કેસની વહેલી તપાસ માટે અસરકારક પગલાં લેવા જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે પરીક્ષણ પ્રયોગશાળાઓનું નેટવર્ક બનાવવું જોઈએ. હાલમાં 32 પ્રયોગશાળાઓ પરીક્ષણ માટે તૈયાર છે. વર્તમાન આકારણીઓ અનુસાર મોટા ફાટી નીકળવાનું જોખમ ઓછું છે. આરોગ્ય સચિવે માહિતી આપી હતી કે નેશનલ સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ (NCDC) દ્વારા 12 ઓગસ્ટે ભારત માટેના જોખમનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે નિષ્ણાતોની બેઠક બોલાવવામાં આવી હતી. NCDC દ્વારા અગાઉ જારી કરાયેલ MPOX પર સંચારી રોગ (CD) ચેતવણી અપડેટ કરવામાં આવી રહી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ અને પ્રવેશ પોર્ટ પર આરોગ્ય ટીમો તૈનાત કરવામાં આવી છે.

મંકીપોક્સ કેવી રીતે ફેલાય છે?
નોંધનીય છે કે WHO દ્વારા અગાઉ સ્વાઈન ફ્લૂ અને કોવિડ 19ને મહામારી જાહેર કરવામાં આવી હતી. આ બંને રોગો હવામાં ફેલાય છે. કેટલાક લોકોમાં તેમના લક્ષણો પણ દેખાતા નથી. બીજી તરફ, એમપોક્સ ચેપગ્રસ્ત દર્દી સાથે લાંબા સમય સુધી અને નજીકના સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે. તે મુખ્યત્વે જાતીય માર્ગ દર્દીના શરીર સાથે સીધો સંપર્ક અથવા ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના દૂષિત કપડાં દ્વારા થાય છે.

કેવી રીતે ટાળવું
મીટિંગમાં અધિકારીઓએ સમજાવ્યું કે Mpox ચેપ સામાન્ય રીતે 2-4 અઠવાડિયાની વચ્ચે સ્વ-મર્યાદા ધરાવે છે. MPOX ધરાવતા દર્દીઓ સામાન્ય રીતે સહાયક તબીબી સંભાળ અને વ્યવસ્થાપનથી સ્વસ્થ થાય છે. મંકીપોક્સથી બચવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ એ છે કે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે સંપર્ક ટાળવો. આ સિવાય આવી વ્યક્તિના કપડાં, વાસણો, બેડશીટ, ટુવાલ વગેરેનો ઉપયોગ ન કરવો. આરોગ્યપ્રદ બનો અને વારંવાર હાથ ધોવા.

આ પણ વાંચો: અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં બાજી પલટાઈ? જાણો નવા સરવેમાં ટ્રમ્પ અને કમલા હેરિસમાંથી કોણ આગળ

કોવિડ 19 થી કેટલું અલગ
કોવિડ 19 અથવા કોરોના વાયરસનો ચેપ ખૂબ જ ઝડપથી ફેલાય છે. ચીનમાં વાયરસની ઓળખ સાથે, કેસોની સંખ્યા ઝડપથી હજારો પર પહોંચી ગઈ છે. માત્ર એક અઠવાડિયામાં દસ ગણા કેસ નોંધાયા હતા. માર્ચ 2020 માં WHO એ તેને રોગચાળો જાહેર કર્યો. પ્રથમ કેસના ત્રણ મહિનામાં, 126,000 ચેપ અને 4,600 મૃત્યુ થયા હતા. તેની સરખામણીમાં મંકીપોક્સની ગતિ ઘણી ધીમી છે. WHO અનુસાર 2022 થી વિશ્વભરમાં ચેપના 100,000 કેસ નોંધાયા છે. લગભગ 200 લોકો મૃત્યુ પામ્યા છે.

તે હજુ સંપૂર્ણ સ્પષ્ટ નથી. 2022માં 70 દેશોમાં ફેલાતો મંકીપોક્સ થોડા મહિનામાં ધીમો પડી ગયો. પછી કેટલાક સમૃદ્ધ દેશોમાંથી દવાઓ અને રસીકરણ કાર્યક્રમો ચલાવીને તેના પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. અત્યાર સુધીમાં મંકીપોક્સના સૌથી વધુ કેસ આફ્રિકામાં છે. તેમાંથી 96 ટકા કોંગોમાં છે, જ્યાં મૃત્યુ પણ થયા છે. આ અત્યંત ગરીબ દેશમાં ભૂખમરો, કોલેરા અને ઓરીના કારણે આરોગ્ય વ્યવસ્થા પહેલેથી જ બરબાદ થઈ ગઈ છે. કોંગોમાં ચાર મિલિયન રસીની માંગ કરવામાં આવી છે. પરંતુ હજુ સુધી એક પણ રસી મળી નથી.