ગુજરાતનો દરિયાકાંઠો 1,600 કિમીથી વધીને હવે 2,340.62 કિમી થઇ ગયો
Gujarat’s coastline: ભારતનો દરિયાકાંઠો અધિકૃત રીતે સુધારીને 11,098.81 કિમી કરવામાં આવ્યો છે. જે અગાઉના 7,561.60 કિલોમીટરના માપથી 3,537.21 કિલોમીટર અથવા લગભગ 50%નો વધારો દર્શાવે છે. 1970માં જાહેર થયા મુજબ તો ગુજરાતનો સમુદ્રકાંઠો 1200 કિલોમીટર જેટલો હતો, જેમાં લગભગ ડબલ કહી શકાય એવો વધારો થયો છે. જ્યારે થોડાં વર્ષો પહેલાં ગુજરાત સરકારે 1600 કિલોમીટરનો આંકડો જાહેર કર્યો હતો. એમાં હવે 700 કિલોમીટર જેવો વધારો થયો છે. હવે 2,340.62 કિમી થઇ ગયો છે.
દાયકાઓથી ગૃહ મંત્રાલય 7,561 કિમી દરિયાકાંઠાની લંબાઈને ટાંકી રહ્યું છે, એક સત્તાવાર પરિપત્ર મુજબ, આ આંકડો 1970ના દાયકાથી ઉપયોગમાં લેવાય છે. જોકે, વિવિધ સરકારી વિભાગોએ અલગ અલગ આંકડા રજૂ કર્યા હોવાથી વિસંગતતાઓ હતી. 2019 માં શરૂ કરાયેલા આ મુદ્દાની સમીક્ષામાં જાણવા મળ્યું કે કોસ્ટલ પ્રોટેક્શન એન્ડ ડેવલપમેન્ટ એડવાઇઝરી કમિટી (CPDAC) 2010થી આ વિષય પર વિચાર-વિમર્શ કરી રહી હતી.
ઓગસ્ટ 2019માં એક મીટિંગમાં, CPDACએ તેની ગણતરીની પદ્ધતિ સાથે નેશનલ હાઈડ્રોગ્રાફિક ઓર્ગેનાઈઝેશન (NHO), દેહરાદૂન દ્વારા ગણતરી કરાયેલ 11,084.50 કિમીની ભારતના દરિયાકાંઠાની નવી લંબાઈને સ્વીકારી હતી. પરિણામે, ગુજરાતનો દરિયાકિનારો, જે શરૂઆતમાં 1,600 કિલોમીટરનો અંદાજવામાં આવ્યો હતો, તે હવે અધિકૃત રીતે 2,340.62 કિલોમીટરમાં સુધારો થયો છે, જે તેને ભારતનો સૌથી લાંબો દરિયાકિનારો બની ગયો છે.
રાજ્યવાર/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ મુજબ ‘ભારતના દરિયાકિનારાની લંબાઈ’ નીચે મુજબ છે
- ગુજરાત 2,340.62
- મહારાષ્ટ્ર 877.97
- ગોવા 193.95
- કર્ણાટક 343.30
- કેરળ 600.15
- તમિલનાડુ 1,068.69
- આંધ્રપ્રદેશ 1,053.07
- ઓડિશા 574.71
- પશ્ચિમ બંગાળ 721.02
- દમણ અને દીવ 54.38
- પોંડિચેરી 42.65
- લક્ષદ્વીપ ટાપુઓ 144.80
- આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ 3,083.50
ભારતના દરિયાકિનારાની કુલ લંબાઈ 11,098.81
દરિયાકાંઠાની લંબાઈમાં સુધારા મુખ્યત્વે સ્કેલ અને ગણતરી પદ્ધતિમાં તફાવતને કારણે કરવામાં આવ્યા છે. 1970ના દાયકામાં ગણતરી કરાયેલા પ્રારંભિક આંકડા 1:4,500,000ના સ્કેલ પરના રેકોર્ડ પર આધારિત હતા, જ્યારે નવા ચકાસાયેલા આંકડા 1:250,000ના વધુ શુદ્ધ સ્કેલ પર ગણતરી કરવામાં આવ્યા હતા. સ્કેલમાં ફેરફારને કારણે દરિયાકાંઠાનું માપ વધ્યું છે, કારણ કે પરિપત્રમાં સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે કે જ્યારે વિવિધ સ્કેલના નકશામાંથી માપ લેવામાં આવે છે ત્યારે તેમાં ભિન્નતા હોઈ શકે છે.
