હિજાબ પર પ્રતિબંધ, તિલક અને બિંદી પર કેમ નહીં? સુપ્રીમ કોર્ટેનો કોલેજના આદેશ સામે વાંધો
Supreme Court: સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે એક મહત્વપૂર્ણ આદેશમાં મુંબઈની એક કૉલેજ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા પરિપત્રને કૉલેજ પરિસરમાં હિજાબ, નકાબ, બુરખા અને કૅપ્સ પર પ્રતિબંધ મૂકવાના નિર્દેશ પર સ્ટે મૂક્યો હતો. ન્યાયાધીશ સંજીવ ખન્ના અને સંજય કુમારની બેન્ચે આદેશ પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા અને ધાર્મિક પ્રતીકો પર પસંદગીના પ્રતિબંધના કોલેજના નિર્ણયની ટીકા કરી હતી.
લાઈવ લોના અહેવાલ મુજબ, સુપ્રીમ કોર્ટે કોલેજના નિર્દેશ પર સવાલ ઉઠાવ્યા અને પૂછ્યું કે જો યુનિફોર્મ ડ્રેસ કોડ લાગુ કરવાનો ઈરાદો હતો, તો પછી માત્ર હિજાબ, નકાબ અને બુરખા જેવા ઈસ્લામિક વસ્ત્રો પર જ કેમ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો? જસ્ટિસ સંજય કુમારે એમ પણ પૂછ્યું કે જો કોલેજ ખરેખર ન્યાયી અને સમાન નીતિ લાગુ કરવા માંગતી હોય તો શું તિલક અને બિંદી જેવા અન્ય ધાર્મિક પ્રતીકો પર પણ પ્રતિબંધ ન લગાવવો જોઈએ?
આ બાબત ત્યારે પ્રકાશમાં આવી જ્યારે સાયન્સ ડિગ્રીના બીજા અને ત્રીજા વર્ષની નવ વિદ્યાર્થીનીઓએ કોલેજની આ સૂચનાને પડકારી. તેઓએ આને તેમના મૂળભૂત અધિકારોના ઉલ્લંઘન તરીકે જોયું, જેમાં ધર્મનું પાલન કરવાનો અધિકાર, ગોપનીયતાનો અધિકાર અને પસંદગીનો અધિકાર શામેલ છે. વિદ્યાર્થીઓએ દલીલ કરી હતી કે કોલેજનો આ નિર્ણય માત્ર બંધારણ દ્વારા આપવામાં આવેલા તેમના અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરતું નથી, પરંતુ તેમની ધાર્મિક સ્વતંત્રતા પર પણ અંકુશ લગાવે છે.
ગયા ગુરુવારે, સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે તે 9 ઓગસ્ટે મુંબઈના કોલેજ કેમ્પસમાં ‘હિજાબ’, ‘બુરખા’ અને ‘નકાબ’ પહેરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવાના બોમ્બે હાઈકોર્ટના નિર્ણયને પડકારતી અરજી પર પ્રતિબંધનો નિર્ણય યથાવત રાખવામાં આવ્યો છે. ચીફ જસ્ટિસ ઑફ ઈન્ડિયા (CJI) ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેન્ચે એક વકીલની રજૂઆતની નોંધ લીધી હતી કે પરીક્ષાઓ શરૂ થઈ રહી છે અને લઘુમતી સમુદાયની વિદ્યાર્થીનીઓને ડ્રેસ કોડ અંગેની સૂચનાઓને કારણે મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
ઝૈનબ અબ્દુલ કયુમ સહિતના અરજદારો તરફથી હાજર રહેલા એડવોકેટ અબીહા ઝૈદીએ આ બાબતે તાત્કાલિક સુનાવણીની વિનંતી કરતા કહ્યું કે, કોલેજમાં યુનિટ ટેસ્ટ શરૂ થઈ રહી છે. આના પર CJIએ કહ્યું, “શુક્રવારે સુનાવણી થશે. મેં તેને પહેલેથી જ સૂચિબદ્ધ કરી દીધું છે.” તમને જણાવી દઈએ કે 26 જૂને બોમ્બે હાઈકોર્ટે ચેમ્બુર ટ્રોમ્બે એજ્યુકેશન સોસાયટીના એનજી આચાર્ય અને ડીકે મરાઠે કોલેજના હિજાબ, બુરખા અને નકાબ પર પ્રતિબંધ લગાવવાના નિર્ણયમાં હસ્તક્ષેપ કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે આવા નિયમો વિદ્યાર્થીઓની વિરુદ્ધ છે. કહ્યું કે આવા નિયમો વિદ્યાર્થીઓના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરતા નથી. હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે ડ્રેસ કોડનો હેતુ શિસ્ત જાળવવાનો છે, જે શૈક્ષણિક સંસ્થાની સ્થાપના અને વહીવટ કરવાના કોલેજના મૂળભૂત અધિકારનો એક ભાગ છે.
